Тенденції та інноваційні моделі доставки їжі в ресторанному бізнесі

Автор(и)

  • Галина Кушнірук Львівський національний університет імені Івана Франка https://orcid.org/0000-0002-0242-9746
  • Остап Іванишин Львівський національний університет імені Івана Франка

DOI:

https://doi.org/10.26906/EiR.2025.2(97).3794

Ключові слова:

доставка їжі, український ринок, ресторанний бізнес, організаційні моделі, інновації, тенденції розвитку, перспективи галузі

Анотація

Метою дослідження є вивчення інноваційних моделей доставки їжі на ринку ресторанного бізнесу України. Для досягнення цієї мети було визначено кілька ключових завдань, серед яких аналіз моделей організації служб доставки їжі, дослідження основних тенденцій у цьому сегменті та порівняльний аналіз основних учасників ринку. Під час дослідження сегменту доставки їжі проаналізовано сучасні моделі та запропоновано класифікацію, яка відображає комплексний підхід до доставки їжі з урахуванням різноманітності бізнес-моделей і потреб споживачів. Класифікація охоплює агрегаторну модель, модель власної служби доставки, «хмарні» кухні, даркстори, модель доставки наборів продуктів харчування, гібридну модель та інші, що надає можливість закладам ресторанного господарства обирати оптимальну модель залежно від специфіки їхньої діяльності, клієнтської бази та ресурсів. Встановлено, що в Україні найпоширенішою є агрегаторна модель, а модель власної служби доставки їжі поступово набирає популярності серед локальних закладів ресторанного бізнесу, що свідчить про їхнє прагнення до незалежності та підвищення якості обслуговування клієнтів. У статті особливу увагу приділено вивченню поведінки споживачів. Такий підхід дозволяє глибше зрозуміти вподобання, очікування та звички клієнтів, які користуються послугами доставки їжі. Дослідження включає аналіз позиціонування локальних і міжнародних компаній, які активно конкурують та впливають на розвиток ринку доставки їжі. Виявлено, що міжнародні компанії домінують на ринку завдяки широкому охопленню, інноваційним технологіям, а локальні заклади ресторанного бізнесу активно впроваджують власні моделі доставки, орієнтуючись на потреби своєї аудиторії та забезпечуючи індивідуальний підхід до клієнтів. Встановлено, що сегмент доставки їжі в Україні активно розвивається, інтегруючи міжнародні тенденції такі як екологічні ініціативи, здорове харчування, «хмарні» кухні та віртуальні ресторани, штучний інтелект та аналітика даних тощо. На основі отриманих результатів дослідження визначено ключові виклики, що стоять перед ринком доставки їжі в Україні, та окреслено перспективи його подальшого розвитку.

Біографії авторів

Галина Кушнірук, Львівський національний університет імені Івана Франка

кандидат економічних наук, доцент, доцент кафедри готельно-ресторанної справи та харчових технологій

Остап Іванишин, Львівський національний університет імені Івана Франка

магістрант

Посилання

1. Number of users of the online food delivery market worldwide from 2018 to 2028, by segment. Statista. Available at: https://www.statista.com/forecasts/891088/online-food-delivery-users-by-segment-worldwide (accessed May 23, 2025)

2. Hong C., Choi H., Choi E.K., & Joung H.W. (2021) Factors affecting customer intention to use online food delivery services before and during the COVID-19 pandemic. Journal of Hospitality and Tourism Management, vol. 48, pp. 509–518. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2021.08.012

3. Prylepa N. V. (2021) Restorannyi biznes: innovatsiini zminy v umovakh poshyrennia virusu COVID-19 [Restaurant business: innovative changes amid the spread of COVID-19]. Visnyk Khmelnytskoho natsionalnoho universytetu – Herald of Khmelnytskyi National University, vol. 1, no. 5, pp. 181–184.

4. Spozhyvatski nastroi ukraintsiv u 2020 r. [Consumer sentiment of Ukrainians in 2020]. Deloitte. Available at: https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/ua/Documents/Press-release/RWD%202020%20UA.pdf (accessed May 24, 2025)

5. Kushniruk V. S., Velychko O. V., & Koval O. D. (2023) Upravlinnia biznes-protsesamy v hotelno-restorannomu biznesi [Business process management in the hotel and restaurant business]. Ekonomika ta suspilstvo – Economy and Society, is. 47. DOI: https://doi.org/10.32782/2524-0072/2023-47-65

6. Danylenko O. V., Zotsenko L. M., & Bratitsel M .L. (2019) Priorytety rozvytku tsyfrovykh tekhnolohii u restorannomu biznesi (FoodTech) v Ukraini [Priorities for the development of digital technologies in the restaurant business (FoodTech) in Ukraine]. Vcheni zapysky Tavriiskoho natsionalnoho universytetu imeni V. I. Vernadskoho: Seriia: Ekonomika i upravlinnia – Scientific notes of Taurida National V. I. Vernadsky University Series: Economy and Management, is. 30(69), no. 2, pp. 95–101. DOI: https://doi.org/10.32838/1606-3716/2019.3/17

7. Hrosul V. A., Chatchenko O. Y. (2019) Innovatsiini tekhnolohii onovlennia biznes-modeli pidpryiemstva restorannoho hospodarstva [Innovative technologies for updating the business model of the restaurant industry]. Naukovyi visnyk Uzhhorodskoho natsionalnoho universytetu – Uzhhorod National University Herald, is. 27(1). pp. 39–44.

8. Kashchuk K. M., Mosiychuk I. V., Saukh I. V. (2023) Suchasni tekhnolohii upravlinnia v hotelno-restorannomu biznesi: praktyky ta innovatsii [Modern management technologies in the hotel and restaurant business: practices and innovations]. BiznesInform – BusinessInform, no. 6. pp. 93–99. DOI: https://doi.org/10.32983/2222-4459-2023-6-93-99

9. Gavilan D., Balderas-Cejudo A., Fernández-Lores S., & Martinez-Navarro G. (2021) Innovation in online food delivery: Learnings from COVID-19. International Journal of Gastronomy and Food Science, vol. 24. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijgfs.2021.100330

10. Budzin D. V., Konarivska O. B. (2024) Analiz spozhyvchykh tendentsii v restorannomu biznesi pid chas sotsialno-politychnykh vyklykiv za dopomohoiu prohnozovanoi analityky [Analysis of consumer trends in the restaurant business during socio-political challenges using predictive analytics]. Via Economica, is. 6, pp. 7–13. DOI: https://doi.org/10.32782/2786-8559/2024-6-1

11. Guszkowski J. Ghost kitchens could be a $1T opportunity: Euromonitor. Available at: https://www.restaurantbusinessonline.com/technology/ghost-kitchens-could-be-1t-opportunity-euromonitor (accessed May 24, 2025)

12. Lyavynets H. M. (2024) Vplyv innovatsii na antykryzovyi menedzhment u hotelno-restorannomu biznesi [The impact of innovations on anti-crisis management in the hotel and restaurant business]. Collection of scientific papers «SCIENTIA». Bern, Swiss Confederation, pp. 27–35.

13. In 5 years, Glovo has taken 80% of the market in Ukraine and invested over 100 million euros. Available at: https://dev.ua/news/glovo-80-1709038316 (accessed May 22, 2025)

14. Kucher P. V., Yunkova O. O. (2024) Transformatsiia rynku dostavky iz zakladiv kharchuvannia u period pandemii koronavirusu v Ukraini [Transformation of the food delivery market during the COVID-19 pandemic in Ukraine]. International Science Journal of Management, Economics & Finance, is. 3, no. 1, pp. 38–46. DOI: https://doi.org/10.46299/j.isjmef.20240301.04

15. Chitrambigai K., Prabu M., Kathiravan G., Sreekumar C., & Senthilkumar K. (2025) Determinants of consumer food choices in the context of online food delivery applications. International Journal of Agriculture and Food Science, vol. 7, no. 4, pp. 193–196. DOI: https://www.doi.org/10.33545/2664844X.2025.v7.i4c.353

16. Gunden N., Morosan C., & DeFranco A. (2020) Consumers’ intentions to use online food delivery systems in the USA. International Journal of Contemporary Hospitality Management, vol. 32, no. 3, pp. 1325–1345. DOI: https://doi.org/10.1108/IJCHM-06-2019-0595

17. Masliichuk O., & Kushniruk H. (2025) Development of a dehydrated protein food product for military personnel. Technology Audit and Production Reserves, vol. 2(3(82), pp. 52–57. DOI: https://doi.org/10.15587/2706-5448.2025.326182

18. Chaudhary A., & Parikh V. (2025) Optimisation of Food Delivery System using Artificial Intelligence in Mumbai Region. International Journal of Multidisciplinary Research & Reviews, vol. 4(2), pp. 34–44. DOI: https://doi.org/10.56815/ijmrr.v4i2.2025.34-44

19. Thakkar S., Shah D. & Vidani J. (2024) Consumer Prefrences and Ordering Behaviour: A Comparative Analysis of Zomato and Swiggy Users. Journal of Advanced Research in Service Management, vol. 7(1), pp. 14–20.

20. Mohsen B. M. (2024) AI-Driven Optimization of Urban Logistics in Smart Cities: Integrating Autonomous Vehicles and IoT for Efficient Delivery Systems. Sustainability, vol. 16, 11265. DOI: https://doi.org/10.3390/su162411265

21. Wang X., Ji C., Xu H., & Guo K. (2025) Research on Dynamic Optimization of Takeout Delivery Routes Considering Food Preparation Time. Sustainability, vol. 17, 2771. DOI: https://doi.org/10.3390/su17062771

22. Kushniruk H., & Khudoba V. (2025) Marketynhovi innovatsii u restorannomu biznesi [Marketing innovations in the restaurant business]. Innovatsii ta tekhnolohii v sferi posluh i kharchuvannia – Innovations and technologies in the service sphere and food industry, vol. 1(15), pp. 58–63. DOI: https://doi.org/10.32782/2708-4949.1(15).2025.10

1. Number of users of the online food delivery market worldwide from 2018 to 2028, by segment. Statista. URL: https://www.statista.com/forecasts/891088/online-food-delivery-users-by-segment-worldwide (дата звернення: 23.05.2025)

2. Hong C., Choi H., Choi E.K., & Joung H.W. Factors affecting customer intention to use online food delivery services before and during the COVID-19 pandemic. Journal of Hospitality and Tourism Management. 2021. Vol. 48. P. 509–518. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2021.08.012 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2021.08.012

3. Прилепа Н. В. Ресторанний бізнес: інноваційні зміни в умовах поширення вірусу COVID-19. Вісник Хмельницького національного університету. 2021. № 5, Том 1. C. 181–184.

4. Споживацькі настрої українців у 2020 році. Deloitte. URL: https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/ua/Documents/Press-release/RWD%202020%20UA.pdf (дата звернення: 24.05.2025)

5. Кушнірук В. С., Величко О. В., Коваль О. Д. Управління бізнес-процесами в готельно-ресторанному бізнесі. Економіка та суспільство. 2023. Вип. 47. DOI: https://doi.org/10.32782/2524-0072/2023-47-65 DOI: https://doi.org/10.32782/2524-0072/2023-47-65

6. Даниленко О. В., Зоценко Л. М., Братіцел М. Л. Пріоритети розвитку цифрових технологій у ресторанному бізнесі (FoodTech) в Україні. Вчені записки Таврійського національного університету імені В. І. Вернадського. Серія : Економіка і управління. 2019. Т. 30(69), № 2. С. 95–101.

7. Гросул В. А., Чатченко О. Є. Інноваційні технології оновлення бізнес-моделі підприємства ресторанного господарства. Науковий вісник Ужгородського національного університету. 2019. Вип. 27(1). С. 39–44.

8. Кащук К. М., Мосійчук І. В., Саух І. В. Сучасні технології управління в готельно-ресторанному бізнесі: практики та інновації. БізнесІнформ. 2023. № 6. С. 93–99. DOI: https://doi.org/10.32983/2222-4459-2023-6-93-99 DOI: https://doi.org/10.32983/2222-4459-2023-6-93-99

9. Gavilan D., Balderas-Cejudo A., Fernández-Lores S., & Martinez-Navarro G. Innovation in online food delivery: Learnings from COVID-19. International Journal of Gastronomy and Food Science. 2021. Vol. 24. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijgfs.2021.100330 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijgfs.2021.100330

10. Будзін Д. В., Конарівська О. Б. Аналіз споживчих тенденцій в ресторанному бізнесі під час соціально-політичних викликів за допомогою прогнозованої аналітики. Via Economica. 2024. Вип. 6. С. 7–13. DOI: https://doi.org/10.32782/2786-8559/2024-6-1 DOI: https://doi.org/10.32782/2786-8559/2024-6-1

11. Guszkowski J. Ghost kitchens could be a $1T opportunity: Euromonitor. URL: https://www.restaurantbusinessonline.com/technology/ghost-kitchens-could-be-1t-opportunity-euromonitor (дата звернення: 24.05.2025)

12. Лявинець Г. М. Вплив інновацій на антикризовий менеджмент у готельно-ресторанному бізнесі. Collection of scientific papers «SCIENTIA». Bern, Swiss Confederation. 2024. С. 27–35. DOI: https://doi.org/10.32782/2524-0072/2024-66-129

13. За 5 років Glovo зайняла 80% ринку в Україні й інвестувала в нього понад 100 млн євро. URL: https://dev.ua/news/glovo-80-1709038316 (дата звернення: 22.05.2025)

14. Кучер П. В., Юнькова О. О. Трансформація ринку доставки із закладів харчування у період пандемії коронавірусу в Україні. International Science Journal of Management, Economics & Finance. 2024. Vol. 3, No. 1. P. 38–46. DOI: https://doi.org/10.46299/j.isjmef.20240301.04 DOI: https://doi.org/10.46299/j.isjmef.20240301.04

15. Chitrambigai K., Prabu M., Kathiravan G., Sreekumar C., & Senthilkumar K. Determinants of consumer food choices in the context of online food delivery applications. International Journal of Agriculture and Food Science. 2025. Vol. 7. No. 4. P. 193–196. DOI: https://www.doi.org/10.33545/2664844X.2025.v7.i4c.353 DOI: https://doi.org/10.33545/2664844X.2025.v7.i4c.353

16. Gunden N., Morosan C., & DeFranco A. Consumers’ intentions to use online food delivery systems in the USA. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 2020. Vol. 32. No. 3. P. 1325–1345. DOI: https://doi.org/10.1108/IJCHM-06-2019-0595 DOI: https://doi.org/10.1108/IJCHM-06-2019-0595

17. Masliichuk O., & Kushniruk H. Development of a dehydrated protein food product for military personnel. Technology Audit and Production Reserves. 2025. Vol. 2(3(82). P. 52–57. DOI: https://doi.org/10.15587/2706-5448.2025.326182 DOI: https://doi.org/10.15587/2706-5448.2025.326182

18. Chaudhary A., & Parikh V. Optimisation of Food Delivery System using Artificial Intelligence in Mumbai Region. International Journal of Multidisciplinary Research & Reviews. 2025. Vol. 4(2). P. 34–44. DOI: https://doi.org/10.56815/ijmrr.v4i2.2025.34-44 DOI: https://doi.org/10.56815/ijmrr.v4i2.2025.34-44

19. Thakkar S., Shah D. & Vidani J. Consumer Prefrences and Ordering Behaviour: A Comparative Analysis of Zomato and Swiggy Users. Journal of Advanced Research in Service Management. 2024. Vol. 7(1). P. 14–20.

20. Mohsen B. M. AI-Driven Optimization of Urban Logistics in Smart Cities: Integrating Autonomous Vehicles and IoT for Efficient Delivery Systems. Sustainability. 2024. Vol.16, 11265. DOI: https://doi.org/10.3390/su162411265 DOI: https://doi.org/10.3390/su162411265

21. Wang X., Ji C., Xu H., & Guo K. Research on Dynamic Optimization of Takeout Delivery Routes Considering Food Preparation Time. Sustainability. 2025. Vol. 17, 2771. DOI: https://doi.org/10.3390/su17062771 DOI: https://doi.org/10.3390/su17062771

22. Кушнірук Г., Худоба В. Маркетингові інновації у ресторанному бізнесі. Інновації та технології в сфері послуг і харчування. 2025. Вип. 1(15). С. 58–63. DOI: https://doi.org/10.32782/2708-4949.1(15).2025.10 DOI: https://doi.org/10.32782/2708-4949.1(15).2025.10

Downloads

Опубліковано

2025-06-24

Як цитувати

Кушнірук, Г., & Іванишин, О. (2025). Тенденції та інноваційні моделі доставки їжі в ресторанному бізнесі. Економіка і регіон Economics and Region, (2(97), 105–113. https://doi.org/10.26906/EiR.2025.2(97).3794

Номер

Розділ

ЕКОНОМІКА ТА УПРАВЛІННЯ ПІДПРИЄМСТВАМИ